 |
Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói
mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung,
chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai
đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu
phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì … câu ấy
không có nghĩa
Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe
những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu
không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì
thế mà - trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng
Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng
không thì … câu ấy không có nghĩa
Thế nhưng, đấy là lối học sinh
ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trong đó có ba ngôn ngữ thành
thạo nghe nói đọc viết: Việt - Anh - Pháp, và tôi thấy rằng trong các
ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là
khó nhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của
một từ thì ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma - má - mà - mạ - mã - mả).
Nhưng các bạn ở forum này, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với
cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!
Thế nhưng những thầy cô dạy
chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ
như các thầy ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt
chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh
chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư
phạm nào cả, thậm chỉ không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng
Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh
thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học
theo tiến trình tự nhiên, còn ngoại ngữ thì ta học theo tiến trình phản
tự nhiên.
Từ lúc sinh ra chúng ta đã nghe mọi người nói tiếng
Việt chung quanh (mà chẳng bao giờ ta phản đối: "tôi chẳng hiểu gì cả,
đừng nói nữa"! Mới sanh thì biết gì mà hiểu và phản đối!). Sau một thời
gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới nói những tiếng nói đầu tiên (từng
chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới
học đọc, rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập viết… Lúc
bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người
lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng
Việt của chúng ta là Nghe - Nói - Đọc - Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe
và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian
học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa,
mà khi qua hết trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.
Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.
Thử
nhìn lại xem: Trước tiên là viết một số chữ và chua thêm nghĩa tiếng
Việt nếu cần. Và kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là
học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà VIẾT
thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tập đọc các chữ
ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng
Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc
là ‘phai’ ). Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là Đọc
Lớn Tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người
đối thoại có hiểu 'message' của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có
sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình
viết thì ai cũng hiểu, như khi mình nói thì chỉ có mình và … Thượng Đế
hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh - huh’ dài cổ như cổ
cò!
Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằng mình từng biết
tiếng Anh, và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì
mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ
mới tập nghe, và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được
những gì người ta nói.
Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh
ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh
nghiệm. Tiến trình ấy là Viết - Đọc - Nói - Nghe!
Vì thế, muốn
nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và
trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử
dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!
mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung,
chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai
đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu
phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì … câu ấy
không có nghĩa
Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe
những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu
không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì
thế mà - trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng
Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng
không thì … câu ấy không có nghĩa
Thế nhưng, đấy là lối học sinh
ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trong đó có ba ngôn ngữ thành
thạo nghe nói đọc viết: Việt - Anh - Pháp, và tôi thấy rằng trong các
ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là
khó nhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của
một từ thì ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma - má - mà - mạ - mã - mả).
Nhưng các bạn ở forum này, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với
cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!
Thế nhưng những thầy cô dạy
chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ
như các thầy ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt
chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh
chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư
phạm nào cả, thậm chỉ không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng
Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh
thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học
theo tiến trình tự nhiên, còn ngoại ngữ thì ta học theo tiến trình phản
tự nhiên.
Từ lúc sinh ra chúng ta đã nghe mọi người nói tiếng
Việt chung quanh (mà chẳng bao giờ ta phản đối: "tôi chẳng hiểu gì cả,
đừng nói nữa"! Mới sanh thì biết gì mà hiểu và phản đối!). Sau một thời
gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới nói những tiếng nói đầu tiên (từng
chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới
học đọc, rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập viết… Lúc
bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người
lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng
Việt của chúng ta là Nghe - Nói - Đọc - Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe
và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian
học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa,
mà khi qua hết trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.
Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.
Thử
nhìn lại xem: Trước tiên là viết một số chữ và chua thêm nghĩa tiếng
Việt nếu cần. Và kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là
học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà VIẾT
thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tập đọc các chữ
ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng
Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc
là ‘phai’ ). Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là Đọc
Lớn Tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người
đối thoại có hiểu 'message' của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có
sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình
viết thì ai cũng hiểu, như khi mình nói thì chỉ có mình và … Thượng Đế
hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh - huh’ dài cổ như cổ
cò!
Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằng mình từng biết
tiếng Anh, và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì
mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ
mới tập nghe, và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được
những gì người ta nói.
Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh
ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh
nghiệm. Tiến trình ấy là Viết - Đọc - Nói - Nghe!
Vì thế, muốn
nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và
trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử
dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!
(Theo internet)
.jpg)
0 comment